Ieper – Na dertig jaar van leegstand gaat één van de oudste en meest intrigerende gebouwen van Ieper opnieuw even open. Het pand in de Rijselstraat – vaak het Tempeliershuis genoemd – dateert uit de 13de eeuw en speelde doorheen de geschiedenis verschillende rollen, van lijnwaadhal tot postkantoor. Op 24 en 25 mei krijgen bezoekers een unieke kans om dit beschermd monument van binnen te ontdekken tijdens ‘Kunst in Ieper’.
In de Rijselstraat staat een van de oudste en meest markante gebouwen van de stad: het Tempeliershuis, ook wel bekend als het Hooghuis, de Oude Post of de Tempelierssteen. Dit middeleeuwse bouwwerk, oorspronkelijk opgetrokken in de 13de eeuw, raakte zwaar beschadigd tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar werd nadien trouw aan de oorspronkelijke plannen heropgebouwd. Nu, na dertig jaar leegstand, maakt het iconische pand zich op voor hopelijk een nieuw hoofdstuk.
De huidige eigenaar, spreekt van een “droomproject” dat binnenkort de deuren even voor een weekend opent. Het beschermde monument is momenteel een werf: het gebouw werd gestript en onderging structurele versterkingen. Al tien jaar worstelt de eigenaar echter met vergunningen en stedenbouwkundige beperkingen, zodat het gebouw leeg bleef staan. “Als de bevoegde instanties zo blijven doorgaan, blijft dit gebouw een lege droom,” waarschuwt hij.
Historische parel
Het gebouw staat bekend als een ‘hooghuis’, een middeleeuwse benaming voor een stenen woning – destijds een voorrecht voor de rijken, aangezien de meeste huizen in Ieper in houten vakwerk waren opgetrokken. Het monumentale pand torent nog steeds boven de andere gebouwen in de straat uit. Het bestaat uit twee delen, waarvan het linkerdeel met drie traveeën authentiek middeleeuws is. De kern van het gebouw is opmerkelijk goed bewaard gebleven.
De mythe van de Tempeliers
De naam ‘Tempelierssteen’ blijft tot op vandaag opduiken. Dat wordt ook elders gezien: zodra iets middeleeuws oogt, wordt daar een mythisch of legendarisch verhaal aan gekoppeld rond de Tempeliers. De term ‘maison des tempeliers’ gaat trouwens op zijn minst terug tot 1843, wanneer de eerste stadsarchivaris van leper de link met de tempeliers al in twijfel trekt. Hoewel de Tempeliers een grote aanwezigheid hadden in Ieper is er geen grondslag om dit gebouw met hen in verband te brengen. Volgens historici werd het gebouw eerder gebouwd als lijnwaadhal, wat de grote architecturale gelijkenissen met de Lakenhallen op de Grote Markt verklaart. De bouw dateert wellicht uit dezelfde periode: laat dertiende eeuw.
Postkantoor en oorlogssymbool
Tegen het einde van de 19de eeuw raakte het gebouw in verval en deed het dienst als brouwerij. In 1897 kocht de minister van Posterijen het pand aan, met als doel er een postkantoor van te maken – inclusief woning voor de postmeester. De opening volgde in 1903.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het Tempeliershuis, of wat ervan overbleef, een herkenningspunt in het verwoeste Ieper. Slechts vijf gebouwen bleven overeind; het Tempeliershuis was er een van, al werd vooral het laatmiddeleeuwse deel zwaar beschadigd. Na de heropbouw ging het in 1923 opnieuw open als postkantoor. Sinds 1983 is het gebouw beschermd. In 1996 verliet De Post het pand, waarna het leeg bleef staan.
Sporen van leven onder de grond
In de kelder is een bijzondere inscriptie te vinden van een baby die er geboren werd tijdens de Eerste Wereldoorlog. “Albert Lemay, ter plaatse geboren den 24-11-1914”, staat er geschreven. Tijdens de beschietingen zaten vluchtelingen opeengepakt in de kelder, op zoek naar beschutting. Het is trouwens zijn familie die nu het warenhuis ‘Far West’ uitbaat.
Unieke blik achter de schermen
Op zaterdag 24 en zondag 25 mei 2025 is er de mogelijkheid om het oude postgebouw te bezoeken in het kader van ‘Kunst in Ieper’. De Ieperse kunstgalerijen, het Yper Museum, het Merghelynck Museum, de Academie en cultuurcentrum Het Perron organiseren tentoonstellingen, lezingen en gratis rondleidingen.
Wie altijd al eens binnen wilde kijken in dit mysterieuze gebouw met zijn eeuwenoude ziel, krijgt nu de unieke kans. Een zeldzaam inkijkmoment, voor een huis dat letterlijk en figuurlijk geschiedenis ademt. Wie ook het historische verhaal wil horen kan dit telkens om 11.00u en om 11.30u. Men krijgt uitleg en een begeleiding door het hele gebouw door twee gidsen. Deze activiteit is gratis en inschrijven is niet nodig.
| Lees ook: Tempelierssteen in de Rijselstraat blijft er verloederd bijliggen – 26/01/2024 |
Bouwend Ieper 