Ieper – Vorige week (juni 2024) werd het gouden (koperen) beeld van de stadsnar terug naar zijn vertrouwde plek op het dak van de Lakenhallen aan de kant van het Nieuwerck geplaatst. Het iconisch beeld werd eerder van de Lakenhallen gehaald door de restauratie van het werelderfgoed en kreeg zelf ook een opknapbeurt: het werd helemaal opnieuw verguld.
Daarna was het ook nog even gratis te zien in de inkomhal van het Yper Museum in de tijdelijke tentoonstelling Vrolijk, Vrij & Vunzig. Daarin werd aandacht besteed aan humor in de middeleeuwen waarin de nar een belangrijke rol speelde. Hij bracht mensen aan het lachen en gaf maatschappijkritiek.
Het beeld is 45 kilogram zwaar en werd gemaakt in de jaren 1950 tijdens de heropbouw van de oostelijke vleugel van de Lakenhalle. Het was toenmalig stadsnar Joseph Arfeuille die aan de hand van een foto model stond voor het beeld. De nar draagt zijn typisch kostuum, steekt zijn ene hand omhoog en in de andere hand heeft hij een kat vast, wat verwijst naar het kattenwerpen. Het lijkt dus alsof hij op het punt staat om de kat van het belfort te gooien zoals vroeger en nu nog bij de Kattenstoet.
Ieper – Tussen 8 april en 8 mei worden de stellingen aan de binnenkant van de Menenpoort afgebroken. De restauratie van de hoofdhal is klaar. De naamplaten in natuursteen, het gewelf en de plafonds werden gerestaureerd.
Tijdens de werken is er geen doorgaand verkeer mogelijk voor voertuigen en fietsers. Voetgangers kunnen langs 2 tunnels in -en uit de stad. Fietsers konden tot nu in beide richtingen door de poort passeren, nu kan met de fiets aan de hand door de tunnels gestapt worden. Begin mei wordt een groot deel van de tunnels weggenomen. Na 8 mei kunnen fietsers terug in beide richtingen onder de poort rijden, auto’s kunnen dan ook weer richting centrum rijden.
Om de Menenstraat vlotter bereikbaar te maken, zal de rijrichting tijdens deze periode in de Kauwekijnstraat tijdelijk worden omgedraaid. De Menenstraat kan bereikt worden via de Bollingstraat of dankzij deze tijdelijke rijrichting, via Grote Markt – Korte Torhoutstraat – Kauwekijnstraat.
De werken aan de Menenpoort zijn gestart op 17 april 2023 en zullen iets langer 2 jaar duren, als alles meezit tot einde 2025. De kosten bedragen meer dan 4 miljoen euro. Met de restauratie wil men het monument klaar maken voor de toekomst. Van Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) kreeg het project een restauratiepremie van 1,6 miljoen euro, de stad Ieper kent een subsidie toe van 300.000 euro, het grootste deel van de restauratiekosten worden betaald door De Commonwealth War Graves Commission.
De restauratie van de buitengevel gaat wel nog verder. De stellingen werden ingepakt met stellingdoeken waarop een print van de originele schets van de Menenpoort in ware grootte te zien is. De schets werd in 1921 getekend door hoofdarchitect Reginald Blomfield.
Onlangs werd er boven de Menenpoort nog een tijdelijke dakconstructie geplaatst zodanig dat men onafhankelijk van de weersomstandigheden het dak kan vernieuwen.
De Last Post blijft voorlopig dagelijks doorgaan om 20 uur voor de Menenpoort op de brug (kant Hoornwerk, Kiplinglaan en Frenchlaan). Vanaf 9 mei gaat de Last Post weer door onder de Menenpoort. Ook de Kattenstoet kan op 12 mei door de wegname van de stellingen,weer onder de Menenpoort passeren.
Ieper – De afgelopen week werden de stellingen aan de voorzijde van de oostervleugel van de Lakenhalle in Ieper afgebroken. Ze stonden er voor de restauratie van het gevelmetselwerk en het buitenschrijnwerk. Meteen vallen de prachtige, blekere, gereinigde gevelstenen op. De nok van het dak van de oostervleugel dient nog verder te worden afgewerkt. De voorbije restauratie van het Belfort en de Lakenhalle zijn ondertussen 4 jaar bezig.
De werken zitten wel behoorlijk voor op schema, zodanig zelfs dat de werken al klaar zouden kunnen zijn halverwege 2026, anderhalf jaar eerder dan gepland. Dat heeft deels te maken met firma Monument dat de volledige 5 fases van de werken kon binnenhalen en dus sneller kon doorschakelen naar de volgende fases.
Toch zit niet alles mee, zo was er toch ook een serieuze financiële tegenvaller binnen het project: wellicht zal het voorziene budget dat werd geraamd op 15 miljoen euro, overschreden worden. Dit kan gaan tot mogelijk een meerprijs van 1 miljoen euro. Reden hiervoor zijn de gestegen prijzen van de materialen en de lonen, maar ook de bijkomende kosten voor de dakisolatie van 600.000 euro.
Normaal zou nu verder worden gewerkt aan de kant van het Sint-Maartensplein en daarna het Nieuwerck, maar doordat er in het Yper Museum een tijdelijke tentoonstelling op 30 maart start, wil men nu de volgorde omkeren en toch starten met het Nieuwerck. De onverwachte meevaller in het werkschema blijkt nu met de zomer in aantocht, wel een probleem voor de terrassen van brasserie ‘t Klein Stadhuis en Den Anker. De uitbaters hopen dat aan de kant van de Markt wordt begonnen en daarna aan de kant van de horecazaken, zodanig dat de werken in hun buurt na het verlof kunnen starten en grotendeels doorgaan in het najaar en de winter.
Ieper – Dit jaar kan wellicht nog de vijfde fase starten van de restauratiewerken aan het Belfort en de Lakenhallen van Ieper. In dit deel van de werken worden de raadzaalvleugel, het Nieuwerck, het Ypermuseum en twee hoektorens aangepakt. De stad krijgt daarvoor een premie via het Agentschap Onroerend Erfgoed van 1.140.004,85 euro.
De bedoeling was om in eerste instantie de buitenkant te restaureren in verschillende fases en daarna binnenin werken uit te voeren. De fases 1 en 2 van de buitenwerken die ondertussen zijn uitgevoerd, bestonden uit de restauratie van de belforttoren en de westervleugel (kant Neermarkt). Momenteel is men bezig met fase 3 en 4: deze omvatten de oostervleugel en de dakstructuur met zijn leien dak. De werken zouden in de zomer van 2024 moeten klaar zijn. De restauratie omvat het gevelmetselwerk en het buitenschrijnwerk waarbij het glas-in-lood wordt hersteld.
De Vlaamse Regering keurde in 2018 een meerjarensubsidie goed waarbij de stad gedurende vijf jaar, van 2020 tot 2024, kon rekenen op een erfgoedpremie van 8,7 miljoen euro. De restauratie die heel erg nodig was, kost volgens een raming van 2019, 15,5 miljoen euro.
De Lakenhallen en het Belfort hebben een belangrijke historische waarde, denkend aan de periode van grote bloei van Ieper in de middeleeuwen en de totale verwoesting in WO I. Het gebouw is sinds 1940 beschermd als monument en sinds 1999 samen met 32 andere belforten, erkend als UNESCO-werelderfgoed.
Ieper – Op 17 april 2023 zijn in Ieper de werken aan de Menenpoort gestart. Ze zullen 2 jaar duren en kosten meer dan 4 miljoen euro. Met de restauratie wil men het monument klaar maken voor de toekomst. De Menenpoort is het monument waarop meer dan 54.000 vermiste soldaten van tijdens de Eerste Wereldoorlog uit het Gemenebest worden herdacht. Het werd op 24 juli 1927 ingehuldigd. Het monument wordt nog steeds door veel Britse, Belgische, Nederlandse en Australische toeristen bezocht.
Geplande werken Het was al een tijdje duidelijk dat de Menenpoort toe was aan een grondige restauratie. Uit een onderzoek van 2019 bleken er stabiliteitstechnisch geen problemen maar er is de nood aan conservatie- en restauratiewerken voor het behoud op langere termijn. De waterinfiltratie via het dak moest gestopt worden om verdere grote schade te voorkomen. Eerst werd de asbesthoudende laag op het binnengewelf boven de straat verwijderd. De dakwaterdichting wordt vervangen en het dak krijgt een groene bedekking door een dunne laag beplanting. In 2024 worden de baksteengevels gereinigd en hersteld: kapotte bakstenen worden vervangen, waarna het metselwerk volledig opnieuw wordt gevoegd. De natuursteen elementen zoals de naampanelen, de leeuw en de sarcofaag op het dak, worden gereinigd en hersteld. Er zijn ook herstellingen aan de kelders, traptorens, plafonds en bronzen oculi (de ronde openingen in het dak) nodig. Op het dak komt er een loopbrug om gemakkelijker en veiliger onderhoud te kunnen uitvoeren.
Kogelgaten van tijdens de Tweede Wereldoorlog zullen niet worden hersteld: dit vormt immers een deel van de geschiedenis van het monument. Tijdens de werken worden de naampanelen afgeschermd. Er werd een mogelijkheid voorzien om de namen van de vermisten virtueel te raadplegen in het CWGC- informatiecentrum in de Menenstraat. Naast de Menenpoort kan je de tijdelijke CWGC- tentoonstelling ‘Menin Gate: Moments’ gaan opzoeken.
De tijdelijke CWGC- tentoonstelling ‘Menin Gate: Moments’
Subsidie Van Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) kreeg het project een restauratiepremie van 1,6 miljoen euro, die kadert binnen “Erfgoed en Toerisme”. De stad Ieper kent een subsidie toe van 300.000 euro. Het grootste deel van de restauratiekosten worden betaald door De Commonwealth War Graves Commission die op zich gefinancierd wordt door de zes Commonwealth naties: het Verenigd Koninkrijk, Australië, Canada, Nieuw-Zeeland, Indië en Zuid-Afrika.
Bereikbaarheid van de stad Langs 2 tunnels kunnen voetgangers in -en uit de stad. Fietsers kunnen in beide richtingen door de poort, auto’s kunnen enkel stadsinwaarts door de poort rijden.
Nieuwe tijdelijke locatie voor de Last Post Voor de klaroeners van de Last Post-ceremonie werd het even aanpassen: de herdenkingen om 20u blijven plaatsvinden, maar kunnen tijdelijk niet meer op hun vertrouwde plaats doorgaan. Eerst werd de dagelijkse herdenking verplaatst naar de vestingen naast de Menenpoort, waar ook het publiek welkom was. Aanvankelijk wilde men de ceremonie houden voor de Menenpoort, op de brug, maar daar zou een werfkraan komen. Die locatie kon de kraan echter niet dragen, zodanig dat de kraan werd geplaatst aan de andere kant van de Menenpoort nabij het hellend vlak van de vestingen aan de winkel Filou&Friends. Dit was nu net de toegangsweg naar de tijdelijke locatie van de Last Post op de vestingen. De klaroeners staan daarom nu dagelijks op de toegangsbrug van de Menenpoort, kant Frenchlaan. De plek is trouwens beter bereikbaar voor rolstoelgebruikers. De Kattentstoet en Gent-Wevelgem zullen kunnen doorgaan, maar met enige aanpassing.
Originele schets De stellingen op de werf werden ingepakt met stellingdoeken waarop een print van de originele schets van de Menenpoort in ware grootte te zien is. De schets werd in 1921 getekend door hoofdarchitect Reginald Blomfield. Het eerste plan van de poort was geïnspireerd op de Porte de la Citadelle uit Nancy.
Slapende leeuw De schets toont enkele verschillen met het huidig ontwerp van de Menenpoort. De leeuw op het doek lijkt te slapen, terwijl in het echt de leeuw waakt. Is de ‘slapende leeuw’ een symbolische verwijzing naar de gesneuvelde soldaten die er herdacht worden en te ruste zijn gelegd?
Meer info via www.cwgc.org of ga langs in het informatiecentrum van de CWGC in de Menenstraat 33 in Ieper.
De Menenpoort gezien vanuit de KiplinglaanDe Menenpoort gezien vanuit HoornwerkDe Menenpoort gezien vanuit de Bollingstraat
Bouwend Ieper 