Ieper – De middeleeuwse burchtmuur die aan het Vandenpeereboomplein werd opgegraven, verdwijnt binnenkort weer onder de grond. De Vlaamse overheid, de stad Ieper en de eigenaar van het perceel hebben gekozen voor het oorspronkelijke bouwproject: een Carrefour-supermarkt met appartementen. “De droom om de site permanent open te stellen voor het publiek is te duur”, zegt Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Ben Weyts (N-VA).
De archeologische vondst veroorzaakte eind maart een golf van enthousiasme bij historici en Ieperlingen. Tijdens graafwerken op de bouwwerf aan de Leet doken restanten op van een motteburcht uit de twaalfde eeuw – een belangrijke verblijfplaats van de graven van Vlaanderen. Het werd zelfs het “Gravensteen van Ieper” genoemd.
De ontdekking leidde tot hoop op een publieke ontsluiting van het unieke erfgoed. Een petitie verzamelde duizenden handtekeningen om de site te bewaren. Maar na maanden van overleg en financiële doorrekeningen beslist de Vlaamse overheid nu toch anders.
Te duur voor Vlaanderen
“De kostprijs voor een permanente ontsluiting loopt op tot 10 miljoen euro, en dan gaat het nog maar om de eerste investering”, verklaarde minister Weyts vrijdag ter plaatse. “Daarbovenop zouden er jaarlijks miljoenen euro’s nodig zijn voor behoud, ontsluiting en exploitatie. Dat kan ik niet verantwoorden tegenover de Vlaamse belastingbetaler.”
Een alternatief waarbij bezoekers via een kelder toegang zouden krijgen tot de burcht, bleek technisch moeilijk en financieel even zwaar. “Zelfs dat scenario zou de muur deels beschadigen. Daarom kiezen we ervoor om het erfgoed te bewaren, maar niet zichtbaar te maken”, aldus Weyts.
De burchtmuur zal begraven worden onder de Ieperse klei, wat als een veilige conserveringsmethode geldt. Het geplande bouwproject – een supermarkt met bovengelegen appartementen – gaat door, al wordt er bij de fundering rekening gehouden met het onderliggende erfgoed. Dat zorgt voor extra kosten, maar blijft volgens Weyts “haalbaar en verdedigbaar”. Concreet betekent dit dat de funderingsplannen zullen worden aangepast, de Vlaamse overheid zorgt voor de middelen om de motte digitaal te ontsluiten.
Bouwheer Jean-Marie Cardinael (72) uit Brugge reageert opgelucht. “We hebben van bij het begin constructief meegewerkt aan het archeologisch onderzoek”, zegt hij. “Ik ben blij dat er een oplossing is die zowel het erfgoed beschermt als het project toelaat. Zo kunnen we bijdragen aan de toekomst van Ieper, met respect voor het verleden.”
Ook burgemeester Katrien Desomer (Team Ieper) spreekt van een moeilijke maar noodzakelijke keuze. “We hebben alle opties onderzocht: van een glazen vloer tot volledige verwerving van het terrein. Maar we botsen op de financiële realiteit. Meer dan tien miljoen euro, en dat is nog zonder exploitatiekost. Dat is niet verantwoord.”
Virtuele ontsluiting en toekomstplannen
Hoewel de burcht fysiek verdwijnt onder de grond, zal ze digitaal blijven bestaan. Er zijn opmetingen, foto’s en 3D-beelden gemaakt. Via QR-codes zullen bezoekers de historische site virtueel kunnen bewonderen.
De stad stelt intussen een voorkooprecht in op aanpalende percelen. “Zo houden we in de toekomst de deur open voor verder archeologisch onderzoek naar de burcht en andere mogelijke vondsten”, zegt Desomer. “Ik leefde wekenlang mee met dit dossier. Als Ieperling doet dit pijn, maar als burgemeester moet ik de bredere belangen afwegen. Het uitstellen van andere geplande stadsprojecten was geen optie. Op heel wat domeinen maar niet in het minst op vlak van erfgoed en toerisme zijn de uitdagingen groot de komende jaren met o.a. de investering in een nieuw IFFM 3.0, de viering van 100 jaar Menenpoort en Last Post en het in stand houden van ons bovengronds, zichtbaar erfgoed.”
De opgravingen trokken de voorbije weken duizenden bezoekers. Met het opnieuw begraven van de burcht komt daar binnenkort een einde aan – al leeft het verleden voort onder de stad én in het collectieve geheugen van haar inwoners.
Teleurstelling bij oppositie
Een stuk Ieperse geschiedenis lijkt voorgoed verloren te gaan. De plannen om een middeleeuwse burchtsite te beschermen, lijken definitief van tafel. De teleurstelling bij de oppositiepartijen Groen en Vooruit is groot.
Lieven Stubbe (Groen), mede-initiatiefnemer van een petitie om het historische terrein te redden, reageert ontgoocheld:
“De som om dat terrein op te kopen zal inderdaad wel hoog liggen, maar we hadden er op gerekend dat Onroerend Erfgoed zou samenwerken met de stad en andere instanties, zoals het provinciaal toerismebedrijf Westtoer, om de nodige centen te verzamelen. Blijkbaar is dat niet gebeurd. En dat vinden we bijzonder jammer. Een uniek stuk geschiedenis gaat nu, wellicht, voor altijd de grond in.”
Ook Vooruit, in Ieper in de oppositie, spaart de kritiek niet.
“Dit hele project werd bekeken door een boekhoudersbrilletje en mist de bevlogenheid van vooruitziende bestuurders die verder kijken dan de volgende verkiezingsdatum. Hier wordt een unieke kans om Ieper te promoten vakkundig de nek omgewrongen. Dit is een droevige dag voor zovele fiere Ieperlingen..”
| Bronnen: Pattyn, T., & Pattyn, T. (9 mei 2025). Burcht van Ieper wordt dan toch begraven, en erbovenop komt een supermarkt: “De droom is te duur.” Het Nieuwsblad. https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20250509_94790152 DPG Media Privacy Gate. (9 mei 2025). https://www.hln.be/ieper/resten-middeleeuwse-burchtmuur-verdwijnen-onder-de-grond-publieke-toegang-zou-minstens-10-miljoen-euro-kosten~a5903432/ Nws, V. (9 mei 2025). Resten van bijzondere Middeleeuwse burcht in Ieper worden weer begraven: “Zichtbaar bewaren bleek onbetaalbaar” | VRT NWS: nieuws. VRTNWS. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2025/05/09/resten-van-bijzondere-burcht-in-ieper-worden-weer-begraven-zic/ |
| Absolute aanraders: Ivanvanherpe_Nwlitv. (n.d.). De Grote Kroniek van Ieper – De dag-aan-dag geschiedenis van een stad. Copyright De Grote Kroniek Van Ieper – All Rights Reserved. https://ieperkroniek.com/ Homepage. HEEMKRING IEPERS KWARTIER. https://iepers-kwartier.be/ De lidmaatschapsbijdrage voor het jaar 2025 bedraagt € 20 voor gewone leden en € 25 voor steunende leden. Dit bedrag kan gestort worden op het rekeningnummer BE30 0682 4915 2611 (BIC: GKCCBEBB) van Heemkring Iepers Kwartier, Huysstraat 12, 8902 Zillebeke. |
Ontdek meer van Bouwend Ieper
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Bouwend Ieper 